Sepsa – co to jest? przyczyny, objawy i leczenie

Choć sepsa nie jest chorobą, to z całą pewnością strach przed nią jest uzasadniony. Co roku w Stanach Zjednoczonych to właśnie ona jest przyczyną zgonów 750 tys. osób. Medycyna nie potrafi sobie z nią poradzić od czasów Hipokratesa. Czym jest sepsa, jak ją rozpoznać i jak leczyć? Dlaczego stanowi tak wielkie zagrożenie?

1. Stan zapalny – dwie strony medalu

Stan zapalny nikomu z nas nie kojarzy się z niczym dobrym. W rzeczywistości jednak to sposób naszego systemu odpornościowego na to, by poradzić sobie z drobnoustrojami, które próbują wtargnąć do naszego organizmu.

Gorączka lub obrzęk to oznaka tego, że system immunologiczny stara się nas ochronić przed zagrożeniem. Stan zapalny pomaga ponadto zachować obce mikroorganizmy w jednych miejscu, by nie mogły zaatakować innych części naszego ciała. Może on jednak być dla nas sporym zagrożeniem, jeśli jest zbyt silny i rozprzestrzeni się na cały organizm. W takim wypadku mamy do czynienia z sepsą.

2. Czym jest sepsa?

Sepsa (albo inaczej posocznica) nie jest chorobą, ponieważ nie wywołuje jej żaden konkretny wirus lub bakteria. Jest ona zespołem objawów, których przyczyną jest gwałtowna reakcja organizmu na zakażenie. Najgorszą możliwością jest dostanie się drobnoustrojów do krwi, ponieważ wtedy zakażeniu może ulec cały organizm.

W takim wypadku bardzo szybko może dojść do niewydolności narządów wewnętrznych, co może skutkować śmiercią. Oznacza to, że w tym momencie nasz organizm i jego usilna próba zwalczenie drobnoustrojów jest dla nas większym zagrożeniem niż owe drobnoustroje. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nie można zarazić się samą sepsą. Można natomiast zarazić się chorobą, która do niej doprowadzi.

3. Jakie są objawy sepsy?

Nie tak łatwo rozpoznać sepsę w jej początkowym stadium, ponieważ może ona przypominać zwykłe przeziębienie lub nawet osłabienie. Do niedawna uznawano, że do wykrycia sepsy konieczne jest odnalezienie grzybów lub bakterii w próbce krwi. Obecnie jednak nie uznaje się tego za niezbędne. Główne objawy, które powinny nas zaniepokoić są następujące:

• zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura;
• tętno poniżej 90 uderzeń na minutę;
• oddech – poniżej 20 na minutę;
• liczba białych krwinek poniżej 12.000/ml (leukocytoza) lub poniżej 4.000/ml (leukopenia).

Wystarczy, że pojawią się trzy z nich, by móc stwierdzić sepsę. Lekarz musi jednak wziąć pod uwagę również inne symptomy i badania, by wykluczyć inną chorobę u pacjenta.

4. Jak się zabezpieczyć?

Sepsa wywoływana jest przez zakażenie naszego organizmu obcymi drobnoustrojami. Aby zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia powinniśmy starannie zachowywać wszystkie zasady higieny. Wszystkie rany powinniśmy natychmiast dezynfekować i zabezpieczać przed zabrudzeniem. Jeśli nasza odporność jest osłabiona, to musimy unikać kontaktu z chorymi osobami.

Wiele zależy również od stanu dezynfekcji w szpitalach, ponieważ to właśnie tam dochodzi najczęściej do przypadków wystąpienia sepsy. Warto więc zabiegać o to, by poziom sterylności w miejscach hospitalizacji był jak najwyższy. Przed niektórymi zabiegami natomiast wskazane jest stosowanie prewencyjnej antybiotykoterapii.