Praca dla młodzieży, czyli jak nastolatkowie mogą zarobić?

Osobom nieletnim ciężko jest znaleźć pracę. Problemy z podjęciem zatrudnienia wynikają z restrykcyjnych przepisów polskiego prawa pracy, które nakłada na potencjalnych pracodawców wiele obwarowań prawnych związanych z zatrudnieniem młodocianego. W naszym artykule przedstawimy do jakich zadań mogą zostać przyjęci nastolatkowie oraz zaprezentujemy przepisy, które regulują sposób ich zatrudniania.

1. Kim jest osoba młodociana w świetle prawa pracy?

Kodeks pracy określa tak osobę, która ukończyła już 16 rok życia ale nie przekroczyła jeszcze 18 lat. Młodociany może podjąć pracę tylko pod warunkiem, że znajduje się w zapisanym w ustawie przedziale wiekowym, zdobył wykształcenie podstawowe i może się pochwalić świadectwem ukończenia gimnazjum oraz posiada zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że praca na danym stanowisku nie zagraża jego życiu i zdrowiu.

Jeśli nastolatek nie ukończył jeszcze gimnazjum a wykazuje chęć podjęcia zatrudnienia może to zrobić ale jedynie na pisemny wniosek rodziców bądź opiekunów prawnych. Praca ta musi mieć charakter przygotowania zawodowego, być formą przyuczenia do wykonywania określonych obowiązków.

Przed podjęciem zatrudnienia nieletni musi przejść badania w poradni psychologicznej, określające jego zdolność do wykonywania obowiązków zawodowych. Konieczna jest również pisemną zgodę dyrektora szkoły, do której uczęszcza, na spełnienie obowiązku szkolnego poza murami placówki.

2. Praca dla nieletniego. Co może, a czego nie może robić nastolatek?

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 roku młodociany nie może wykonywać prac związanych z rozładunkiem i załadunkiem ciężkich przedmiotów. Nastolatkowi nie uda się również znaleźć zatrudnienia w branżach zajmujących się pracami na wysokościach powyżej 3 metrów oraz posady, która wiąże się z przenoszeniem ciężarów większych niż dopuszczalne normy lub pracą w temperaturze powyżej 30st. Celsjusza.

Dla nastolatków przeznaczone są prace lekkie, czyli takie, które nie spowodują zagrożenia dla jego życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego. To pracodawca określa jakiego rodzaju aktywności zaliczymy do tej grupy. Praca zarobkowa nie może uniemożliwiać nastolatkowi wypełniania przez niego obowiązku szkolnego. Czas jej wykonywania może być ustalany dopiero po zapoznaniu się pracodawcy ze szkolnym planem zajęć i w taki sposób aby nie kolidowała z nauką.

3. Ile czasu małoletni może spędzić w pracy?

Nieletni do ukończenia 16 roku życia mogą pracować nie dłużej niż 6 godzin na dobę. Osoby
w wieku od 16 do 18 lat w pracy mogą spędzić maksymalnie 8 godzin dziennie. Czas pracy wlicza się do czasu nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych bez względu na to czy odbywa się ona w godzinach pracy.

Wymiar czasu pracy w ciągu tygodnia, w okresie, w którym odbywają się zajęcia szkolne nie może przekraczać 12 godzin. W dniu uczestnictwa w lekcjach nastolatek może spędzić w pracy jedynie 2 godziny. Nieletni ma prawo do przynajmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, uwzględniając w tym czasie niedziele.

Młody pracownik nie powinien być zatrudniany w porze nocnej, czyli w godzinach od 22.00 do 6.00 oraz pracować w godzinach nadliczbowych. Jeśli nastolatek uczy się w szkole pracodawca musi mu zapewnić dni wolne w czasie trwania ferii zimowych i przez część letnich wakacji.

4. Czy nastolatkowi przysługuje urlop?

Po 6 miesiącach od dnia rozpoczęcia pierwszej pracy nastolatek nabywa prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych. Po upływie kolejnego pół roku do tego czasu dolicza się następne 14 dni. Uczącemu się pracownikowi, pracodawca musi udzielić urlopu w czasie ferii zimowych, niezależnie od tego czy nabył on już do niego prawo. W przypadku gdy młoda osoba zatrudniona jest krócej niż pół roku, urlop udzielany jest zaliczkowo.

5. Czy nieletniemu można wypowiedzieć umowę o pracę?

Pracodawca może wypowiedzieć umowę, jeśli:
• pracownik nie wypełnia obowiązków wynikających z zapisów umowy o pracę lub nie wypełnia obowiązku dokształcania się;
• ogłasza upadłość lub likwidację zakładu;
• reorganizuje zakład co uniemożliwia kontynuowanie prowadzenia przygotowania zawodowego;
• stwierdza nieprzydatność młodocianego do pracy.

6. Jakie są najlepsze prace dla nastolatków?

• Roznoszenie ulotek;
• Zbiory owoców;
• Konsultantka kosmetyczna;
• Handel obnośny;
• Pomoc kuchenna;
• Opiekun zwierząt;
• Praca przy rozklejaniu plakatów;
• Hostessa;
• Dostawca pizzy;
• Pracownik restauracji McDonald’s.