Średnio 5 Polek dziennie umiera z powodu raka szyjki macicy. Regularne wykonywanie badań cytologicznych pozwala na wczesne wykrycie stanów przedrakowych i może uratować życie. Kiedy kobieta powinna zacząć wykonywać takie badania? Jak często powinna z nich korzystać?
1. Co to jest cytologia?
2. Kiedy kobieta powinna wykonać pierwszą cytologię?
3. W jakim czasie najlepiej przeprowadzić cytologię i jak się do niej przygotować?
4. Jak często robić cytologię?
5. Czy badania cytologiczne są refundowane z NFZ?
Aż 75% kobiet jest narażonych na zachorowanie na raka szyjki macicy. Wiele pań, które rozpoczęły współżycie, może być zarażonych wirusem HPV, który najczęściej jest przyczyną powstawania komórek rakowych. Cytologia jednak, nie służy tylko do wykrywania zmian nowotworowych, ale i ogólnej diagnostyki.
1. Co to jest cytologia?
Cytologia to badanie ginekologiczne, polegające na pobraniu wymazu z szyjki macicy. Głównie, jest badaniem w kierunku wykrywania komórek raka szyjki macicy, ale służy także do kontroli procesu leczenia nadżerek, pozwala na diagnozę stanu nabłonka pochwy, cyklu miesiączkowego i owulacji oraz określenie działania leków hormonalnych.
Badanie jest wykonywane przez ginekologa, który wprowadza do pochwy wziernik i specjalną szczoteczką, pobiera próbkę komórek szyjki macicy. Jest to szybkie i bezbolesne. Wyniki zazwyczaj są gotowe w ciągu 3, 4 dni.
2. Kiedy kobieta powinna wykonać pierwszą cytologię?
Z reguły zaleca się wykonanie pierwszego badania cytologicznego w wieku od 20 do 25 lat. Częściej jednak, jest to uzależnione od czasu rozpoczęcia przez kobietę współżycia płciowego. Pierwszą cytologię powinna wykonać najpóźniej w trzy lata po przejściu inicjacji seksualnej.
3. W jakim czasie najlepiej przeprowadzić cytologię i jak się do niej przygotować?
Badania te, najlepiej wykonywać w terminie do 4 dni od zakończenia ostatniej miesiączki. Ginekolodzy zalecają by na 2 dni przed cytologią nie stosować żadnych środków dopochwowych (np. antykoncepcyjnych, higienicznych) czy tamponów. W czasie około 48 godzin przed badaniem, nie można współżyć ani poddać się innemu badaniu ginekologicznemu. W trakcie miesiączki wykonanie cytologii jest niemożliwe. W przypadku stanów zapalnych narządów rodnych, najlepiej wyleczyć infekcję przed przystąpieniem do badania. Wszystkie te warunki powinny być spełnione w celu otrzymania niezafałszowanych wyników badań.
4. Jak często robić cytologię?
Na podstawowe badanie cytologiczne należy zgłaszać się do lekarza raz na rok. Gdy kobieta ma już ukończone 30 lat, może robić cytologię rzadziej, raz na 2-3 lata, ale jedynie wtedy, gdy wyniki z 3 ostatnich badań są prawidłowe. Jeżeli wykryto u pacjentki jakieś schorzenie, z pewnością ginekolog zaleci odpowiednią częstotliwość wykonywania cytologii.
Podczas pierwszego i trzeciego trymestru ciąży, także trzeba poddać się badaniu. Również kobiety, po przejściu menopauzy, powinny przechodzić cytologię. Dopiero od około 65 roku życia można skonsultować się z ginekologiem i ustalić czy badania nie będą już wymagane.
5. Czy badania cytologiczne są refundowane z NFZ?
W związku z Populacyjnym Programem Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy wszystkie kobiety od 25 do 59 roku życia, które nie wykonywały refundowanego badania cytologicznego przez ostatnie 3 lata, mogą skorzystać z cytologii za darmo. W prywatnym gabinecie ginekologicznym badanie kosztuje około 30-40 zł. Nie musimy jednak wydawać pieniędzy, gdyż istnieje program darmowych badań dla kobiet w Polsce, o których jesteśmy zawiadamiane imiennym zaproszeniem listownym.
Zagrożenie chorobami, a nawet rakiem szyjki macicy jest bardzo duże i dlatego, każda z nas musi regularnie przeprowadzać badania cytologiczne. Będzie to tylko z korzyścią dla zdrowia. Bierzmy przykład ze Szwedek. Dzięki ich wiedzy i systematycznych cytologiach, zachorowanie na zaawansowanego raka szyjki macicy praktycznie wśród nich nie występuje. Bądźmy jak one i dbajmy o swoje zdrowie i życie.