Elektronarzędzia bardzo usprawniają naszą pracę, bez względu na to, czy chodzi o profesjonalne roboty budowlane, czy też zwyczajne domowe remonty. Jednak niewiele byśmy mogli nimi zdziałać, gdyby nie odpowiednie akcesoria. Zróbmy teraz mały przegląd tego, co możemy kupić do naszych elektrycznych narzędzi.
Wiertła
Wiertła są akcesoriami skrawającymi. Bez nich wiertarka byłaby w zasadzie bezużyteczna, a w każdym razie nie mogłaby spełniać swojej najważniejszej funkcji, czyli wiercić otworów. Wiertła występują w wielu rodzajach, jako że wiercenie wierceniu nierówne – musimy więc przeglądając ofertę akcesoriów do elektronarzędzi (a można to zrobić na przykład na: koelnerpolska.pl/produkty/narzedzia/akcesoria-do-elektronarzedzi) dobrać odpowiednie wiertło w zależności od tego, jakie konkretnie otwory chcemy uzyskać, a także – rzecz tu chyba najistotniejsza – w jakim materiale.
I tak wiertła kręte są przeznaczone do tworzenia otworów walcowych. Ich szerokość może być niemal dowolna – znajdziemy takie o średnicy zaledwie jednej dziesiątej milimetra, jak i takie, których szerokość wynosi nawet sto milimetrów. Największą zaletą jest tu jednak duża precyzja wiercenia.
Takie wiertło o dwóch ułożonych śrubowo zwojach, zakończonych ostrzami skrawającymi, i rowkach odprowadzających wióry, wykonane jest ze stali nierdzewnej lub szybkotnącej, ewentualnie z węglików spiekanych, zaś sama jego konstrukcja może być jednolita albo łączona – to drugie oznacza, że część robocza jest z węglików spiekanych, natomiast rdzeń i chwyt ze stali konstrukcyjnej.
Wiertła koronowe, inaczej zwane trepanacyjnymi, mają całkiem inną formę i wykrawają materiał jedynie na krawędzi wierconego otworu. Dzieje się tak dlatego, że takie wiertło to rodzaj rury z ostrzami rozmieszczonymi na obwodzie krawędzi, dzięki czemu można z ich pomocą wykrawać otwory o dużej średnicy. Możemy używać wierteł stalowych, jeśli mamy do czynienia ze stosunkowo miękkim materiałem, jednak prawdziwie twarde podłoże wymaga wiertła trepanacyjnego z węglików spiekanych – one w takim przypadku zdecydowanie lepiej się sprawdzają.
Trzeba wspomnieć też o wiertłach piórkowych. Ich część robocza jest spłaszczona i wyposażona dwie proste krawędzie, czasami z dodatkowymi zębami, które odcinają skrawany materiał, dzięki czemu krawędź wierconego otworu nie ulega wystrzępieniu. Ich precyzja jest mniejsza niż w przypadku wierteł krętych, jednak jeśli chodzi o wiercenie otworów do czterdziestu pięciu milimetrów średnicy, sprawdzają się bez zarzutu.
Mamy do dyspozycji i wiertła spiralne, czyli po prostu świdry. Ich rdzeń ma kształt helisy, wyposażone jest też w stożek centrujący i pozwala na łatwe wiercenie w drewnie. Oprócz tego zaopatrzone też są w pojedynczy rowek wiórkowy, który umożliwia usuwanie na bieżąco wiórów z wykrawanego otworu. Długość świdrów niejednokrotnie przekracza nawet pół metra, co pozwala na sprawne wiercenie otworów nawet w grubych balach, kłodach czy deskach.
Jeśli zamierzamy wiercić w metalu, musimy sięgnąć już po bardziej zaawansowany sprzęt, co nie znaczy, że nie ma z czego wybierać, bowiem możliwości jest całkiem sporo. Wiertła uniwersalne, wykonywane ze stali, sprawdzają się nawet nieźle przy wierceniu w metalach miękkich, takich jak na przykład miedź, mosiądz czy aluminium, nie cechuje ich jednak ani duża wytrzymałość, ani precyzja.
Wiertła HSS ze stali szybkotnącej dobrze radzą sobie z kolei nawet ze stalą. Dostępne są w wersjach szlifowanych z korekcją ścinu (to gwarancja większej precyzji) jak i bez niej. Wiertła kobaltowe można stosować zarówno w metalach miękkich jak i twardych. Kobalt, stanowiący tu utwardzającą powłokę, zapewnia nawet sześciokrotnie większą odporność niż w przypadku wierteł stalowych.
Dostępne są także wiertła tytanowe – te, powleczone tlenkiem tytanu, pozwalają na wiercenie nawet w najtwardszych metalach i to w dodatku z dużą precyzją. Są też odporne na ścieranie, co sprawia, że ich ostrza posłużą nam dłużej. Wreszcie trzeba wspomnieć i o wiertłach stożkowych, za pomocą których można uzyskać wyjątkową precyzję wiercenia w blasze, metalach nieżelaznych czy stali szlachetnej.
Jeśli chodzi o wiertła do betonu i kamienia, to te muszą mieć dodatkowe wzmocnienia, by dać sobie radę z tak twardym materiałem. Stosuje się w tym wypadku przede wszystkim wiertła z węglików spiekanych i diamentowe. Te z węglików są odpowiednie do wiercenia w kamieniu naturalnym, żelbetonie, murze i innych podłożach tego rodzaju. Właściwie z węglików spiekanych wykonane jest nie całe wiertło, lecz tylko główka ostrza, która zapewnia wytrzymałość i precyzję.
Z kolei wiertła diamentowe, standardowe lub o koronowym kształcie, przypominają kształtem tubę, a ostrza rozmieszczone są jedynie na obwodzie. Ich najważniejszą i najbardziej cenioną cechą jest praktyczna niezniszczalność – diament poradzi sobie z każdym rodzajem podłoża.
Wiercenie w metalu czy betonie wymaga zastosowania wierteł z twardych, wytrzymałych materiałów. Wiercenie otworów w szkle wygląda już trochę inaczej – tu liczy się przede wszystkim precyzja. Najczęściej stosuje się do tego celu wiertła stożkowe, ale swoje zastosowanie znajdują tu też wiertła płytowe do nawiercania otworów o niedużej średnicy, oraz rurowe do tych o większych rozmiarach.
Dłuta
Za pomocą dłuta można skrawać materiały takie jak cegła, beton, gres czy terakota. Najpopularniejszym typem jest dłuto płaskie. Ma ono szeroką skuwającą powierzchnię, a ponadto zaopatrzone jest w szpicak o ostrym zakończeniu. Innym rodzajem jest dłuto do rowkowania, pozwalające na wykonywanie rowków i bruzd bez konieczności nacinania podłoża, którym najczęściej jest beton, kamień lub cegła.
Mamy też do dyspozycji dłuta bardziej specyficzne, takie jak kanałowe, które ma trzy ostre krawędzie, lub groszkownik o kilkunastu zębach, używany do wyrównywania betonowych powierzchni.
Groty
Groty wszelkich typów to akcesoria, które, po nasadzeniu ich na wkrętarkę, przystosowują ją do prac, do których zamierzamy ją wykorzystać. Zwane też bitami czy końcówkami wkrętakowymi, pozwalają niejako zintegrować odpowiednie wkręty z elektronarzędziem. Głowica grotu jest frezowana w ten sposób, by była dopasowana do wkrętu danego typu, na przykład z łbem sześciokątnym albo krzyżowym. Zdarzają się i groty dwustronne – to oszczędne rozwiązanie pozwala na wykorzystaniu każdego z nich do dwóch odrębnych rodzajów wkrętów.
By umocować grot na narzędziu, potrzebny jest adapter. Często wyposażony jest w magnes wewnętrzny o dużej mocy, by grot był podczas pracy umocowany stabilnie. By to zagwarantować, niektóre adaptery są dodatkowo wyposażone w blokadę zapobiegającą wypadnięciu grotu.
Akcesoria ścierne
Tego rodzaju akcesoria umożliwiają nam szlifowanie i wygładzanie różnorodnych powierzchni za pomocą określonych elektronarzędzi. Jednym z najpowszechniejszych typów takich usprawnień są ściernice. Tarczowe, trzpieniowe czy garnkowe, składają się z nośnika, czyli inaczej spoiwa, oraz umieszczonych w nim ściernych ziaren.
Ściernica mogą być miękkie lub twarde. Miękkie stosujemy do twardych materiałów, takich jak kamień i stal, ale także i szkło. Dobrze sprawdzają się w przypadku materiałów o dużych lub niejednoli8tych powierzchniach. Cenione są też w przypadkach, gdzie materiał źle zniósłby większe ilości wytwarzanego podczas ciepła tarcia. Ściernice twarde, ja można się domyślić, są z kolei stosowane w przypadku materiałów miększych, takich jak drewno, miękkie metale, a także niektóre tworzywa sztuczne.
Jeśli chodzi o materiały ścierne zastosowane w ściernicach, to mogą to być wszelkie substancje, zarówno naturalne, jak i otrzymane drogą chemiczną, które po rozdrobnieniu zyskują właściwości szlifujące. Wśród naturalnych znajdują się korund, diament, szmergiel, krzemień czy kwarc. Jeśli chodzi o materiały otrzymywane lub wzbogacane sztucznie, to tutaj dominują karborund (węglik krzemu), elektrokorund, węglik boru, borazon i sztuczny diament.
Innym rodzajem akcesoriów ściernych są dyski szlifierskie, najczęściej z filcu lub wełny, które mocuje się na rzep do szlifierek kątowych i wiertarek, a stosujemy je, gdy musimy wypolerować metalowe lub lakierowane powierzchnie.
Akcesoria tnące
Bez odpowiednich akcesoriów również cięcie rozmaitych materiałów za pomocą elektronarzędzi byłoby niemożliwe. Do tej kategorii zaliczają się przede wszystkim brzeszczoty do pilarek i wyrzynarek oraz piły tarczowe.
Jeśli mowa o brzeszczotach, to tutaj wybór odpowiedniego zależeć będzie od wielu różnych czynników. Jednym z tych ważniejszych jest oczywiście rodzaj materiału, na którym będziemy pracować. Tu pomocne będą opakowania brzeszczotów – zwykle możemy znaleźć na nich informację, w formie opisów lub piktogramów, do jakich materiałów dany brzeszczot się najlepiej nadaje, a także wskazania dotyczące minimalnej i maksymalnej grubości materiału, jaką jest on w stanie przeciąć.
Ważne jest także, na jakiej dokładności cięcia nam zależy. Tutaj największe znaczenie ma rozstaw zębów, czyli odległość pomiędzy poszczególnymi zębami, oraz podziałka, oznaczana jako TPI, określająca ilość zębów na cal długości. Im większa podziałka, tym oczywiście drobniejsze uzębienie, a co za tym idzie – większa dokładność cięcia (która jednak idzie też w parze z mniejszą prędkością posuwu i trzeba mieć tego świadomość).
Trzeba też rozważyć kwestię rodzaju cięcia. Większość dostępnych brzeszczotów powstaje z myślą o cięciu prostoliniowym lub ewentualnie po niewielkim łuku. Jeżeli zależy nam na wykonaniu cięcia po ostrym łuku, musimy sięgnąć po brzeszczot o węższym ostrzu niż standardowe siedem milimetrów. Takie specjalne brzeszczoty mają ostrza nie przekraczające czterech milimetrów szerokości. Niestety z powodu takie właśnie konstrukcji grubość przecinanego materiału także musi być odpowiednio mniejsza.
Powszechnie wykorzystywanymi akcesoriami tnącymi są też tarcze do pilarek. Tutaj, kiedy dokonujemy wyboru, jednym z najistotniejszych parametrów jest średnica tarczy, zarówno wewnętrzna jak i zewnętrzna. Zwłaszcza zewnętrzna musi być dobrana dokładnie do narzędzia, jakiego zamierzamy użyć. W przypadku wewnętrznej nie ma aż takiego nacisku, gdyż w razie potrzeby można ją wyregulować, używając do tego celu odpowiednich pierścieni redukcyjnych.
Niegdyś najpowszechniejsze były stalowe tarcze z wyciętymi i ostrzonymi zębami. I faktycznie, takie rozwiązanie znakomicie sprawdza się przy cięciu drewna, jednak już w przypadku takich materiałów jak płyta meblowa czy sklejka, uwidaczniają się jego mankamenty. Taka tarcza w tego rodzaju przypadkach dość szybko ulega stępieniu i przegrzewa się, w związku z czym często trzeba ją ostrzyć.
Lepszym dostępnym obecnie rozwiązaniem są tarcze widiowe, których zęby są zaopatrzone w nakładki z węglików spiekanych, mocowane za pomocą lutowania. Taka konstrukcja gwarantuje tarczy niezwykle wysoką żywotność, eliminując konieczność ostrzenia, a co nie mniej ważne – zapewnia przy tym naprawdę doskonałe parametry skrawania. Są tak solidne, że wykorzystuje się je nawet do cięcia drewna, w którym występują gwoździe, opiłki i inne metalowe elementy.
Tarcze do pilarek mogą być zaopatrzone w różną ilość zębów – w zależności od średnicy tarczy, liczba ta waha się od osiemnastu do sześćdziesięciu, rozpiętość jest więc, jak widać, spora. Podobnie jak w przypadku brzeszczotów, tak i tutaj większa ilość zębów oznacza większą precyzję cięcia, okupioną jednak wolniejszym tempem pracy.
Ważna jest też grubość nakładek na zębach oraz oczywiście samej tarczy. Cieńsza tarcza generalnie tnie szybciej, ale często to tylko teoria, ponieważ szybciej się również przegrzewa, a wtedy może zacząć wyginać się podczas cięcia.
Mieszadła
Ręczne mieszanie zapraw i innych substancji kosztuje wiele czasu i wysiłku. Używając mieszarki możemy niewielkim nakładem sił i w niedługim czasie uzyskać wymaganą konsystencję. Żeby jednak skorzystać z tego pomocnego elektronarzędzia, będziemy potrzebowali mieszadła. Jest to końcówka, którą mieszarka wprawia w ruch – bez niej urządzenie nie mogłoby w ogóle spełniać swojej funkcji. Mieszarka bez mieszadła zatem do niczego się nie nada, a mieszadło bez mieszarki? To, wbrew pozorom, możemy z powodzeniem wykorzystać, wystarczy podłączyć je do zwyczajnej wiertarki, która równie dobrze wprawi je w ruch.
Nie ma jednego uniwersalnego mieszadła, ponieważ mieszać możemy różne substancje, nieraz bardzo różniące się konsystencją, zatem, co jest zupełnie naturalne, również mieszadła muszą mieć wiele typów, a to, który z tych typów wybierzemy, będzie ściśle związane z tym, co właściwie musimy zmieszać. Również nie każde mieszadło pasuje do każdego modelu wiertarki czy mieszarki. Jeżeli chodzi o takie parametry jak średnica, kształt śmigieł, liczba wrzecion czy choćby sam kierunek mieszania, powinniśmy dostosować je do prac, jakie najczęściej spodziewamy się wykonywać.
Jeśli natomiast mowa o doborze mieszadła do substancji, którą będziemy mieszać, to najistotniejsza jest tutaj gęstość. Jeśli mieszać będziemy substancje o konsystencji płynnej, takie jak na przykład lakiery, farby, kleje czy żywice epoksydowe, najlepiej spisze się mieszadło, które podczas wirowania tworzy dodatkowo ruch substancji od góry do dołu. To zapobiegnie powstawaniu grudek, bo zawczasu zostaną one rozdrobnione przez dużą siłę i prędkość, jednocześnie takie rozwiązanie zapobiegnie też rozpryskiwaniu się substancji.
Jeżeli natomiast chcemy uzyskać mieszaninę o większej gęstości i elastyczności, powinniśmy wybrać akcesorium tworzące ruch wirowy od dołu ku górze. Oczywiście nie wszystkie mieszadła mają w ogóle funkcje przemieszczania substancji w płaszczyźnie dół-góra – takie z reguły są nieco droższe, ale nie ulega wątpliwości, że również bardziej skuteczne i wydajne.
Jeśli mamy do wymieszania duże ilości substancji płynnych lub kleistych, dobrze jest użyć mieszadła o dwóch turbinowych ostrzach umieszczonych jedno nad drugim – wtedy nie utworzą się grudki.
Jeden komentarz
Narzędzia nie istniałyby bez akcesoriów do nich, więc ich znajomość to swego rodzaju podstawa.